نویسنده:

• غلامحسین زرگری‌نژاد(دانشیار گروه تاریخ دانشگاه تهران)

چکیده:

مکاتب و مذاهب چهارگانه اهل سنت وجماعت، به خصوص دو مکتب مالکی و حنبلی در متن مجادلات اصحاب عقل و حدیث پدید آمدند. مکتب شافعی در باب جایگاه و اعتبار عقل و رای و حدیث در فهم دین واحکام شریعت ، نه به سبک و سیاق مکتب مدینه که مالک بن انس نماینده آن بود، به رای اعتباری فراوان داد، نه همانند مکتب حنبلی با انکار رهیافت های عقلی و دشمنی شدید با اصحاب عقل و رای ، بر اعتبار انحصاری حدیث اصرار ورزید . شافعی که در طی در وه تحصیلی و جستجوی گسترده برای آموختن و کشف راه و روش درست برای حصول به قواعد احکام نبوی، رنج زیستن در بادیه و سفر به شهرهای مختلف ، از حجاز تا عراق و از آنجا به مصر را برخود هموار کرده و پس از تلمذ در نزد مالک و احمد بن حنبل و شناخت عقاید معتزله، هر کدام از آنها را در وادی افراط و تفریط دیده بود، سرانجام مکتب میانه شافعی را که راهی میانه در میان افراط در اعتماد به رای توسط مالکیان و تفریط در انکار حجیت آن در نزد حنبلیان بود، برگزید و مکتب فقهی شافعی را پدید آورد.

کلیدواژه‌ها: اهل حدیث، مذاهب اهل‌سنّت، فقه شافعی، اهل رأی

مطالعه بیشتر