نویسندگان:

• عبدالحمید خسروی(دانش‌اموخته فقه و حقوق حنفی دانشگاه مذاهب اسلامی و دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد)
• عبدالرحیم تاجیک(دانش‌اموخته فقه و حقوق حنفی دانشگاه مذاهب اسلامی و دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد)

چکیده:

یکی از شیوه های رایج و سنتی مجازات قتل عمد، مقابله به مثل یا قصاص است که با رعایت شرایط و ضوابط مخصوص در جنایات علیه تمامیت جسمانی به کار گرفته می شود. در فقه اسلامی برای احقاق حقوق قربانی و متهم در جرم قتل عمد، شرایطی برای اجرای مجازات قصاص در نظر گرفته شده است که در کلیت این شرایط، بین فقهای مذاهب اسلامی تقریبا اتفاق نظر وجود دارد که از جمله این شرایط: مکلف بودن قاتل، تساوی در آزاد و برده بودن بین قاتل و مقتول، تساوی در دین، نبود رابطه ابوت و محقون الدم بودن مقتول را می توان نام برد. اما در جزئیات این شرایط و ضوابط خاص، بین فقهای مذاهب اختلاف نسبتا ملموسی وجود دارد که ناشی از مبانی و اصول فقهی می باشد. مذاهب اسلامی در خصوص حجیت و چگونگی آنها نیز اختلاف دارند. در این نوشتار، آراء فقهای حنفی و امامیه، در خصوص شرایط قصاص نفس مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.

کلیدواژه‌ها: مجنی علیه، قصاص، فقه امامیه، فقه حنفی، ولی دم، قاتل

مطالعه بیشتر