چکیده:

تکفیر به معنای کافر دانستن مسلمان، همواره یکی از موضوعات مهم کلامی و فقهی بوده است. اهمیت موضوع و نتایج زیان‌بار آن سبب شده است تا صاحب‌نظران مسلمان از سال‌های آغازین شکل‌گیری جریان‌های کلامی و فقهی تا امروز در باره‌ی آن به بحث و تحقیق بپردازند. در این مقاله دیدگاه فقها و متکلمین اهل‌سنّت و جماعت در باره‌ی پدیده‌ی تکفیر بحث و بررسی می‌شود. نتیجه‌ی حاصل از این بررسی آن است که به عنوان یک اصل، تکفیر اهل‌قبله ممنوع و خلاف قواعد و ضوابط شرعی می‌باشد. بر اساس این اصل، همه‌ی افراد و فرق و طوایف اهل‌قبله با همه‌ی گرایش‌های اعتقادی و آرای فقهی، مسلمان محسوب می‌شوند و حکم به کفر آنان نارواست حتی اگر اعمال و عقاید آنان قابل نقد و رد و تخطئه باشد. بنابراین، ترکِ تکفیر یک اصل بوده و موارد حکم به کفرِ افراد، مستثنی و مستلزم اقامه‌ی دلائل و براهین متقن و خالی از هر نوع احتمال جهل، خطا، اکراه، تأویل، تقلید، و در نظر داشتن اتمام حجّت است که تبیین آن مسئولیت علما و دانشمندان اسلامی می‌باشد.

کلیدواژه‌ها: ایمان، تکفیر، تکفیر معیّن، ضوابط تکفیر، موانع تکفیر

مطالعه بیشتر